BLOG

ฤดูใบไม้ผลิมาถึงแล้วสินะ…

ทุกคนรู้สึกได้ถึงความสดใสของฤดูกาลนี้เหมือนกับฉันใช่ไหมคะ? ถึงแม้ว่าประเทศไทยเราจะไม่ได้มีชื่อเรียกฤดู ‘ใบไม้ผลิ’ เหมือนกับประเทศอื่น ๆ แต่ฉันก็รู้สึกได้ค่ะว่าเรามี! เรามีฤดูร้อนที่มีใบไม้ที่เขียวชอุ่ม และมีสีสันหลากหลายโทนจากดอกไม้นานาพันธุ์ที่พบเจอได้ระหว่างทาง ไม่ว่าจะเป็นดอกชมพูพันธุ์ทิพย์ ดอกเหลืองปรีดียาธร ดอกราชพฤกษ์ ดอกทองอุไร ดอกหางนกยูงฝรั่ง ดอกตะแบก และอีกมากมาย

ดูเหมือนว่าฤดูใบไม้ผลิยังเป็นอีกช่วงเวลาที่นักท่องเที่ยวต่างรอคอยเพื่อที่จะไปเที่ยวประเทศญี่ปุ่นในบรรยากาศที่เต็มไปด้วยมวลหมู่ดอกไม้ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ‘ดอกซากุระ’ นั่นเองค่ะ

เมื่อก่อน ถ้านึกถึงฤดูใบไม้ผลิของญี่ปุ่น… ก็คงมีเพียงภาพดอกซากุระปรากฏขึ้นมาในหัวฉันค่ะ แต่ว่าตอนนี้ไม่เหมือนเดิมแล้วล่ะ! ฉันมีภาพดอกไม้อื่น ๆ ปรากฏเพิ่มมาอีกมากมายเลยค่ะ หนึ่งในนั้นคือดอก ‘สึสึจิ’ ดอกไม้ที่ฉันมีเพิ่งมีโอกาสได้สังเกตเห็นและรู้จักเมื่อปีผ่านมานี้เอง จึงอยากจะนำมาแนะนำให้ทุกคนรู้จักกันมากขึ้นค่ะ

เป็นดอกไม้ที่สวยและมีเสน่ห์น่าดึงดูดทีเดียวเลย ว่าไหมคะ? อย่างน้อยก็มีฉันคนหนึ่งแน่นอนค่ะที่หลงเสน่ห์พืชชนิดนี้ตั้งแต่ครั้งแรกที่ได้เจอ ยิ่งมองก็ยิ่งเหมือนต้องมนต์สะกด เมื่อฤดูกาลของดอกสึสึจิมาเยือน ก็จะได้เห็นผลงานศิลปะสีชมพูชิ้นมหึมาที่มีชีวิตจัดแสดงตัวเองอยู่ตามที่ต่าง ๆ ทั่วประเทศญี่ปุ่น นั่นก็คือดอกสึสึจิที่แย้มบานเต็มต้นจนมองแทบไม่เห็นใบและรวมกันจำนวนมากนั่นเอง ฉันเชื่อว่างานศิลปะนี้คงส่งมอบความสดชื่นและความรู้สึกดี ๆ ให้แก่ผู้ชมผลงานมากมายอย่างแน่นอนเลยค่ะ

ฉันขอทายว่าหลายคนน่าจะคุ้นตากับดอกสึสึจิอยู่บ้าง เพราะว่าเป็นพืชที่สามารถพบได้ทั่วไปในญี่ปุ่น ไม่ว่าจะเป็นริมทางเดิน เกาะกลางถนน สวนสาธารณะ วัด และที่อื่น ๆ อีกมากมาย




สาวกไม้ดอกบางคนอาจรู้สึกคุ้นเคยกับดอกไม้ชนิดนี้ เพราะว่าที่จริงแล้วนั้นดอกสึสึจิเป็นดอกไม้ในกลุ่ม ‘ดอกอาซาเลีย’ (Azalea) หรือที่คนไทยรู้จักกันในชื่อ ‘ดอกกุหลาบพันปี’ ค่ะ

ดอกสึสึจิ (Tsutsuji / つつじ) เป็นชื่อที่คนญี่ปุ่นใช้เรียกดอกอาซาเลียในประเทศญี่ปุ่น ดอกไม้กลิ่นหอมอ่อน ๆ ที่มีสีสันสดใส ทั้งสีชมพู แดง ส้ม ม่วง และขาว มีทั้งชนิดที่กลีบเป็นหยักและกลีบเป็นคลื่น ลักษณะของต้นเป็นทรงพุ่มที่ไม่สูงมาก แข็งแรง และดูแลไม่ยาก หากแต่ว่าจะต้องตัดแต่งกิ่งก้านให้ถูกจังหวะเพื่อให้มีดอกออกสวยงามในปีถัดไป



ถ้าให้ฉันบรรยายลักษณะของดอกนี้ ฉันคงจะบรรยายว่า…
ลักษณะของเกสร ลวดลายบนกลีบดอก และรูปทรงของส่วนโคนดอกคล้าย ‘ดอกลิลลี่’
บางพันธุ์ก็มีกลีบตรงกลางคล้าย ‘ดอกกล้วยไม้’
ความบางและเนื้อสัมผัมของกลีบดอกคล้าย ‘ดอกชบา’

ส่วนแม่ของฉันบอกว่าดอกสึสึจิเหมือน ‘ดอกเฟื่องฟ้า’ เพราะว่าสีที่คล้ายกัน และเป็นดอกไม้ที่สามารถพบเจอได้ทั่วไปและตามริมทาง



เขาบอกว่าที่ญี่ปุ่นดอกสึสึจิเป็นสัญลักษณ์ของฤดูใบไม้ผลิ ส่วนตัวแล้วฉันคิดว่าอาจเกี่ยวข้องกับเรื่องที่ว่าคนญี่ปุ่นแบ่งสึสึจิในญี่ปุ่นเป็น 2 ประเภท ตามลักษณะของดอกไม้และช่วงเวลาการเบ่งบาน คือ Tsutsuji Azalea (บานช่วงกลาง เม.ย. – พ.ค.) และ Satsuki Azalea (บานช่วงกลาง พ.ค. – ก.ค.)

🌺 Tsutsuji Azalea
ดอกอาซาเลียทั่วไปในญี่ปุ่น มีหลากหลายสายพันธุ์ ออกดอกและเบ่งบานช่วงประมาณกลางเดือน เม.ย. – พ.ค. สามารถพบเห็นได้ทั่วไป

🌺 Satsuki Azalea
ชื่อพันธุ์ย่อยของอาซาเลียหรือสึสึจิ (ชื่อทางพฤกษศาสตร์: Rhododendron indicum) มีขนาดดอกที่ค่อนข้างเล็ก รวมถึงมีใบเรียวเล็กกว่าสึสึจิทั่วไป คนญี่ปุ่นนิยมนำมาปลูกเป็นไม้บอนไซ เบ่งบานในช่วง กลางเดือน พ.ค. – ก.ค. (ปลายฤดูใบไม้ผลิ – ต้นฤดูร้อน) มีความเชื่อมโยงระหว่างชื่อเรียกและฤดูเบ่งบานด้วยนะคะ! โดย ‘ซัตสึกิ’ (Satsuki / 皐月) คือเดือนที่ ห้าตามชื่อเดือนญี่ปุ่นแบบโบราณ (さつき / 皐月/五月) ซึ่งก็คือเดือนพฤษภาคมที่เป็นเดือนที่ดอกไม้ชนิดนี้แย้มบานนั่นเองค่ะ


หากใครพลาดจากการชมดอกซากุระในช่วงต้นฤดูใบไม้ผลิ สามารถไปชมดอกสึสึจิตามที่ต่าง ๆ ในญี่ปุ่นระหว่างการเดินทางท่องเที่ยว หรือจะแวะงานเทศกาลชมดอกสึสึจิก็ได้นะคะ ที่ญี่ปุ่นจะเรียกว่า ‘Tsutsuji Matsuri’ มีจัดขึ้นในหลายพื้นที่เลยล่ะค่ะ

– – – – – – – – – – – – – – – – – – – –

ℹ️ เกร็ดความรู้ ℹ️

🌸 เทียบเคียงชื่อเรียกดอกอาซาเลียของประเทศต่าง ๆ
– สากล: ดอกอาซาเลีย (Azalea)
– ญี่ปุ่น: ดอกสึสึจิ (つつじ)
– ไทย: ดอกกุหลาบพันปี
– จีน: ดอกตู้เจวียนฮวา (杜鹃花 (Dùjuān huā)
– เกาหลี: ดอกจินดัลเร (진달래)

🌸 ข้อมูลดอกสึสึจิ
– วงศ์ (Family) : Ericaceae (เอริเคซีอี)
– สกุล (Genus) : Rhododendron (โรโดเดนดรอน)
– กลุ่มย่อย (Subgenus) : Tsutsuji (สึสึจิ)